Kịch bản hò khoan
đối đáp Quảng Nam
Biên tập: Nguyễn Hải Triều
LTS: Ở Quảng Nam
quê mình, hò khoan đối đáp là một thể loại hát giao duyên của người xưa. Những
câu hát thể hiện trí thông minh tuyệt vời trong ứng xử; thể hiện tình cảm đậm
đà, sâu sắc của lứa đôi. Người ta kể lại rằng có những đêm trăng sáng, nơi sân
đình, hoặc có thể là một buổi chiều trên biền dâu xanh biếc, một buổi gặt trên
đồng giữa mênh mông sóng lúa...Với mình, từ nhỏ đã được mẹ hát cho nghe những
câu hò khoan dìu dìu êm êm vào giấc ngủ. Rồi nghe mẹ lại hát ru những đứa em
của mình. Lớn lên, mình thuộc lòng những câu hát ấy tự lúc nào chẳng biết.
Thuộc như máu thịt cha mẹ cho, như mùi thơm bùn đất, bãi đồng, rơm rạ hiển nhiên
trong huyết quản, trong ký ức tuổi thơ đi qua đời mình. Mình đã cố công sưu
tầm, ghi chép lại; hư cấu, hệ thống thành kịch bản như một câu chuyện có thật ở
quê hương của những ngày xa lắc xa lơ...
***
MỞ:
Sân khấu sáng đèn, tiếng trống hội giục giã, nhộn nhịp. Trai gái du
xuân nắm tay nhau nói cười râm ran trong những bộ quần áo đẹp đẽ, màu sắc. Âm
nhạc nổi lên. Một tốp múa lân xuất hiện trên sân khấu với những động tác sôi
động. Khi tốp múa lân vào trong thì tốp nữ đi ra với bài hát múa theo điệu "lý
du xuân". Kết thúc bài hát, không gian lắng đọng...
N1: (Nói
với mọi người) Đêm hội làng ta năm nay vui quá, phải không các bạn?
N3:
Đúng vậy! Rất vui nữa đằng khác! Chúng mình thử mời các bạn nữ bên kia
cùng hát đối đi
nào!
N2:
Nếu các anh đã có ý mời thì chúng em xin hầu vài câu hò khoan vậy!
(Vào
cuộc hò)
N1: (Bước
ra) Ớ khoan hố hợi là hò khoan...
Ở
nhà nghe hát nghe hò
Cơm
ăn nửa bữa, cơm và nửa lưng
Ra
đi nửa bước ngập ngừng
Nửa
thương Châu Tuấn, nửa mừng Thoại Hương
Dốc
lòng đi kiếm người thương
Người
thương đâu không thấy, thấy bốn múi tơ vương thảm sầu...
( Tốp nam bước ra 2 người, một người còn do dự)
N2:
(Nữ) Ớ khoan...
Vô
đây, bớ bạn vô đây!
Trầu
cau, bát ngọc, mâm xây trên bàn
Tội
chi đứng sá ngồi đàng
Mùi
sương sa hạt lụy nhỏ, cảm thương hàn ai nuôi?...
( Hai người nữ nhìn nhau cười...)
N4:
(Nữ) Ớ khoan...
Vô
đây bớ bạn vô đây!
Trầu
cau ta đãi, ghế mây hợp đồng
Thuốc
ngon ba xấp một chồng
Rượu
thời rượu gạo ve đồng chén chai
Tối
trời em chẳng biết chào ai
Chào
chung một tiếng sáng mai hãy nhìn...
(Tốp nam nhìn nhau, người còn lại bước vào hát)
N3:
Ớ khoan...
Trong
như tiếng hạc bay qua
Chào
ai ai biết, chào ta ta nhìn
Sợ
còn lưỡng lự chưa tin
Sợ
cá quên sông cũ, chim không nhìn lồng xưa
Thôi
gặp ai đây cũng được vừa ưa
Đó
đã phân lời ngọc, đây cũng đưa lời vàng...
N5:
Ớ khoan...
Ngó
lên trên rừng thấy cặp cu đương đá
Ngó
về dưới biển thấy cặp cá đương đua
Biểu
em về lập miễu thờ vua
Lập
lăng thờ mẹ, lập chùa thờ cha
Chữ
trung, chữ hiếu, chữ hòa
Đố
em ba chữ thờ cha chữ nào?
N2:
Ớ khoan...
Chữ
trung em để thờ cha
Chữ
hiếu thờ mẹ, chữ hòa thờ anh...
N4:
(Tinh nghịch) Ớ khoan...
Tai
nghe anh có vợ ngoài đèo
Em
đưa một cái chiêng, một cái trống, âm công với lại bạn chèo
Mùa
sau có giàu anh trả lại, còn nghèo thì em cho luôn!...
( Tốp nam bối rối, hội ý, sau đó một người hát trả)
N3:
Bớ em bậu ơi!
Lắng
tai nghe em bậu có chồng
Có
mõ, có cồng, lại có dân khiêng. Đại lễ tiểu lễ rồi cả bạn chèo
Trong
nhà bánh tét thịt heo
Ngó
ra ngoài rạp, thằng chồng em nằm chèo queo đó tề!...
N1:
Ớ khoan...
Chuồn
chuồn đậu ngọn roi cày
Cô
mô hát xạo, tui quất quay mòng mòng...
N5:
Ớ khoan...
Ngọn
đèn treo trước gió
Gió
lắc ngọn đèn chao
Bớ
người ẩn bóng vườn đào
Hồi
ni không phân giải, để hồi nào mới giải phân?
(Tốp nữ hội ý)
Quân
tử thương ta thì ta thương quân tử
Quân
tử từ thục nữ dám đâu
Lẽ
nào cột nọ tìm trâu
Chàng
đi tìm thiếp, chớ thiếp đâu tìm chàng!...
N1:
Ớ khoan...
Nhơn
kỳ thanh bất kiến kỳ thơ
Tiếng
em chồng để giơ cái tờ cho anh coi?
N4:
Ớ khoan...
Giơ
tờ em cũng muốn giơ tờ
Sợ
anh dốt nát anh sờ không ra!
N3:
Ớ khoan...
Không
ngon cũng bánh lá gai
Dẫu
anh có dốt cũng trai học trò...
N2:
Không ngon cũng bánh lá dong
Dẫu
em có dại cũng dòng con quan...
( Tốp nam bối rối)
N4:
Thiếp đưa chàng một nắm bắp rang
Chàng
về kiếm nơi mô tỉa được, thiếp theo chàng về không!
N1:
Bớ em bậu ơi!
Em
chết ba năm, sống dậy đi lấy chồng
Bắp
rang anh tỉa mọc tràn đồng cho em coi!
N3:
Em cứ về tìm nơi mô mưa ba năm không ướt, nắng chín tháng không khô
Sợ
em không cho qua tỉa, chớ qua tỉa vô hắn mọc liền!
(Tốp nữ bối rối, hội ý)
N4:
Ớ khoan...
Anh
biết cỏ ngựa mọc đầu cửa ngõ
Kẻ
bắn con nây ngồi giữa cây non
Chàng
mà đối được thiếp trao tròn một quan!
N1:
Con cá đối nằm trên cối đá
Con
mèo cụt nằm chỗ mút kèo
Anh
đà đối đặng tiền treo mô nàng?...
( Chuyển vị trí nam nữ đan xen)
N2:
Ớ khoan...
Đố
ai biết đá mấy hòn
Núi
cao mấy ngọn, trăng tròn mấy trăng?
N5:
Ớ khoan...
Đá
kia chỉ có một hòn
Núi
cao một ngọn, trăng tròn đêm nay!...
N2:
Đến đây thiếp mới hỏi chàng
Cây
chi hai gốc nửa vàng nửa xanh?
N3:
Ớ khoan...
Nàng
hỏi anh kể rõ ràng
Cầu
vồng hai cội nửa vàng nửa xanh!
N4:
Đến đây em hỏi khách tương phùng
Chim chi bốn cánh dạo cùng nước non?
N1:
Chim bốn cánh là con chuồn chuồn
Khi vui nó đậu, khi buồn nó bay!...
( Tốp nam đắc ý vì trả lời được, sau đó một người hát lại)
N5:
Ớ khoan!
Áo
anh rách miếng bên vai
Cậy
nàng vá giúp để mai đi làm...
N2:
Anh về sắm bạc cùng vàng
Sắm
cho đủ lễ đến nàng vá cho...
N3:
Anh về bán cái nồi rang
Bán
đôi đủa bếp cưới nàng còn dư...
N4:
Anh về bán ruộng cây đa
Bán
cặp trâu già mới cưới đặng em!...
( Tốp nữ hội ý, chợt lúc ấy vọng lên tiếng hát theo điệu "hò
chèo thuyền")
Từ
hậu trường: Ngó lại quê mình!
Bởi
em chèo thuyền!...Em chèo thuyền trên sông cái, em mới ngó lại quê mình.
Chim
trên cành còn đủ cặp, huống chi mình chừ lẻ đôi.
Vì
đâu mà đây với đó đã hai nơi
Chiếc
đò ngang bằng chiếc đủa không một lời nhắn đưa!
Cây
đa bến cũ con đò xưa
Người
thương có nghĩa thì nắng với mưa em vẫn chờ!...
(Tốp nam ngạc nhiên nhìn ra phía tiếng hò. Một cô gái xuất hiện,
tốp nữ vui mừng)
Một
người: Út Hoa đã về!
(Còn tiếp...)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét